Choroba refluksowa nazywana również refluksem żołądkowo-przełykowym ma wiele typów, które objawiają się w podobny sposób. Zazwyczaj głównym problemem, na jaki skarżą się pacjenci, jest pojawiające się pieczenie w okolicy zamostkowej. W niektórych przypadkach towarzyszy mu odbijanie się gazów z żołądka oraz uczucie wzdęcia. Niektórzy pacjenci źle tolerują ciasne ubrania (tzw. próba zaciśniętego pasa), jak również mają problemy związane z przedostawaniem się kwasu solnego i treści pokarmowej do przełyku podczas schylania się (np. wiązania butów), niektórzy mają problemy ze spaniem na wznak i potrzebują dodatkowych poduszek, aby uniknąć drażnienia kwasem solnym ściany przełyku, inni z kolei zupełnie nie mają takich problemów. Na niektórych znakomicie działają leki zobojętniające kwas solny (np. ranitydyna), podczas gdy u innych objawy ulegają zaostrzeniu po ich przyjęciu. Pewna grupa pacjentów nie ma problemu z tolerowaniem kwaśnych produktów, takich jak Coca Cola, kawa, ocet jabłkowy, a ich stan nawet się poprawia po ich spożyciu, podczas gdy inni reagują na wymienione substancje w sposób neutralny lub negatywny.
Sytuacja jest skomplikowana z powodu trudności diagnostycznych. Okazuje się bowiem, że niewydolność dolnego zwieracza przełyku może wywoływać różne, lecz podobne objawy w zależności od kwasowości żołądka.

Czym jest choroba refluksowa
Z mechanicznego (osteopatycznego) punktu widzenia choroba refluksowa jest niewydolnością dolnego zwieracza przełyku, znajdującego się na wysokości przepony i oddzielającego żołądek od przełyku. Gdy omawiany mechanizm przestaje działać prawidłowo, zawartość żołądka wraz z kwasem solnym może przemieszczać się do przełyku. Przyczyną tego stanu rzeczy może być przepuklina rozworu przełykowego. Inną przyczyną może być zaburzenie ciśnień w obrębie klatki piersiowej i jamy brzusznej oraz brak równowagi w obrębie autonomicznego układu, który jest często spowodowany stresem.
W zależności od pH panującego w żołądku treść wydostająca się z niego do przełyku będzie miała inne właściwości drażniące, jednakże w każdej sytuacji można spodziewać się nieprzyjemnego pieczenia i występowania chrypki. Objawy często będą się różniły w zależności od stanu zakwaszenia żołądka: hipochlorydii (niedokwasoty) lub hiperchlorydii (nadkwasoty).
W przypadku niedokwasoty odczuwalnej zgadze często towarzyszy odbijanie się powietrza, wzdęcia, nietolerancja ciasnych ubrań, szczypanie i świąd odbytu. Nie ma natomiast problemu ze spaniem płasko na wznak oraz z zarzucaniem kwasu żołądkowego podczas schylania się. W tej sytuacji leki zobojętniające oraz inhibitory pompy protonowej są nieskuteczne, a nawet zaostrzają dolegliwości. Często dochodzi do rozrostu grzybicy candida albicans powodującego występowanie białego nalotu na języku. Słabiej trawią się białka oraz nie są stabilizowane cukry, co przyczynia się do powstawania gazów i wzdęć. Nie ma reakcji na próbę z sodą oczyszczoną. (Wypicie roztworu sody oczyszczonej nie powoduje odbijania się. Ilość wytwarzanego kwasu jest zbyt mała, aby zobojętnić zasadowy roztwór, czemu normalnie towarzyszy wydzielanie się dwutlenku węgla). Z tego względu przyjmowanie wymienionych leków nie poprawia sytuacji. W przeciwieństwie do tego wypicie napojów o dużej kwasowości często przynosi ulgę.
W przypadku nadkwasoty zgadze zazwyczaj nie towarzyszy odbijanie się powietrza ani wzdęcia, czy też szczypanie i świąd w okolicy odbytu. Występuje problem ze spaniem na wznak oraz drażnienie przełyku podczas schylania się. Próba z sodą oczyszczoną jest dodatnia. (Powoduje odbijanie się powietrza ze względu na zobojętnienie kwasu solnego związkiem zasadowym, czemu towarzyszy uwalnianie dwutlenku węgla). Przyjęcie leków typu renie lub omeprazol przynosi ulgę. Wypicie kwasowych napojów (cola, kawa, roztwór octu) zazwyczaj wiąże się z nasileniem się dolegliwości.

Osteopatyczna praca z refluksem żołądkowo-przełykowym
Jak wspomniano powyżej przyczyna refluksu może mieć charakter mechaniczny. Często opisuje się występowanie przepukliny rozworu przełykowego, która powoduje wpychanie dna żołądka do obszaru klatki piersiowej. W przypadku podejrzewania tej nieprawidłowości wykonuje się test prowokacyjny, mający na celu wywołanie objawów pacjenta poprzez wprowadzenie żołądka w obręb przepukliny. Nasilenie objawów przemawia za wspomnianą przyczyną mechaniczną. Wówczas wykonuje się manewr przeciwny, mający na celu odprowadzenie części żołądka poza przepuklinę do jamy brzusznej. W normalnej sytuacji objawy powinny wówczas ulec złagodzeniu.
Kolejny element pracy mechanicznej polega na terapii przepony odpowiadającej za stosunek ciśnień pomiędzy klatką piersiową a jamą brzuszną oraz za funkcjonalne wspomaganie zwieracza dolnego przełyku. Istotne jest również znormalizowanie napięć w obrębie więzadeł żołądka. Szczególnie istotne znaczenie ma sieć mniejsza, czyli więzadło wątrobowo-żołądkowe oraz wątrobowo-dwunastnicze. Niezwykle istotne jest także więzadło żołądkowo-przeponowe, jak również układ więzadłowy względem pozostałych struktur otaczających. Normalizacja napięć więzadłowych i odzyskanie prawidłowej ruchomości żołądka wraz z uzyskaniem właściwego stosunku ciśnień pomiędzy jamami ciała pozwoli złagodzić niekorzystne wpływy mechaniczne na funkcjonowanie żołądka.
Równie istotne jest uzyskanie właściwego napięcia (tonusu) ścian żołądka. Żołądek hipotoniczny, rozleniwiony, trudniej trawi białka i ma skłonność do niedokwasoty. W rezultacie zachodzą procesy gnilne, niekorzystne dla zdrowia. W przypadku żołądka hipertonicznego również występują problemy trawienne polegające na zbyt szybkim pasażu do dalszych odcinków układu trawiennego nie do końca przygotowanej papki pokarmowej. Taki żołądek zazwyczaj daje objawy refluksu z nadkwasotą.
W celu wyregulowania napięcia żołądka istotna jest praca z autonomicznym układem nerwowym. Zalecane jest wykonywanie technik dedykowanych nerwowi błędnemu (np. na otworze szyjnym: foramen jugulare) oraz technik wyciszających (np. CV4). Istotne znaczenie może mieć praca z zaopatrzeniem współczulnym żołądka w obszarze Th5-Th9. W przypadku stwierdzenia blokad wielopoziomowych można rozważyć ich usunięcie za pomocą manipulacji.
Niezwykle istotne jest zadbanie o właściwe ukrwienie narządu. W przypadku żołądka ważna jest praca z pniem trzewnem, splotami otaczającymi pień trzewny (plexus coeliacus) oraz ewentualnie bezpośrednia praca z obszarami tętniczymi żołądka.
W celu drenażu dobrze jest pracować ze strukturami żylnymi i limfatycznymi okolicy żołądka. Wskazane jest również opracowanie największej i najważniejszej struktury, z którą sąsiaduje żołądek, czyli wątroby.
Uzupełnieniem terapii są zalecenia żywieniowe mające na celu usunięcie czynników drażniących oraz adekwatne zwiększenie lub zmniejszenie kwasowości żołądka.